امین صادقپور - چند روزی از آغاز ماه محرم گذشته است. امروز قرار است با یکی از مراسم معنوی و قدیمی که دهه اول ماه محرم برگزار میشود آشنا شوید.
علمبندان استان خراسان جنوبی یکی از مراسم قدیمی است که سابقهی برگزاریاش به صدها سال پیش برمیگردد. علم مهمترین وسیله در اجرای مراسم سوگواری ماه محرم به شمار میرود.
در نقاط مختلف استان پهناور خراسان جنوبی، هریک از علمها را به نشانهی امام حسین(ع) و یارانش نامگذاری کرده و هر علم را نمادی از آن شخصیت میپندارند.
در برخی از روستاهای خراسان جنوبی، این مراسم ارزشمند در روزهای پنجم، ششم و هفتم ماه محرم برگزار میشود و علت آن را ورود اهلبیت(ع) به سرزمین مقدس کربلا ذکر میکنند.
علمها نیز بانی دارند و کسی که علمها را بلند میکند و حمل میکند علمچی نام دارد. این کار به طور موروثی از پدر به پسر بزرگ خانواده میرسد. روز علمبندان، با چاووشیخوانی یا اعلام از بلندگوی مسجد، مردم را آگاه میکنند.
پس از جمع شدن مردم شهر یا روستاها، بزرگان و سادات محل دستمال، پارچهها و گردن علم را میبندند و در حین کار اسپند دود میکنند. یک نفر از افراد حاضر در مراسم علمبندان با صدای بلند چاووشی* میخواند و دیگر افراد حاضر نیز صلوات میفرستند.
بیشتر پارچههایی که بر سر علم میبندند نذورات مردم است. بیشتر مردم نذر میکنند سلامت باشند و برای شفای بیماران این پارچهها را به علم میبندند.
مراسم معنوی، مذهبی و قدیمی علمبندان، ۲۲ آذر سال ۱۳۹۱ با شمارهی ۶۲۷ در فهرست میراث معنوی (نامملوس) کشور به ثبت رسیده است.
خوب است بدانید در آخرین روز ماه صفر، پس از ۶۰ روز عزاداری، افراد علمها را باز و پارچهها را از آنها جدا میکنند و تا سال آینده منتظر بستن علمها هستند.